Czy to już depresja?

“Depresja” – ostatnio słowo to stało się dość popularne w mediach jako określenie na różne stany przygnębienia i gorszego samopoczucia. Czy zwykły smutek można nazwać depresją? Na co należy zwrócić uwagę, jeśli mamy “gorsze dni”? Kiedy należy udać się do lekarza?

Z doświadczeń z naszymi pacjentami wynika, że 90% osób zgłasza się po pomoc zbyt późno – zwykle wtedy kiedy objawy dominują życie, utrudniają normalne funkcjonowanie na tyle, że nie udaje się być sprawnym w szkole czy pracy zawodowej i pełnić dotychczasowe role rodzinne czy społeczne.

Depresja w obecnych czasach dotyka w ciągu całego życia co 3-cią osobę. Jest to choroba psychiczna, czyli choruje nasz mózg. Na rozwinięcie się depresji u danej osoby ma wpływ wiele czynników, z których najważniejsze to:

• przewlekły stres czy chroniczne napięcie związane z natłokiem informacji, obowiązkami dnia codziennego, gonitwą w pracy zawodowej, współzawodnictwem, działaniem pod presją czasu, zbyt małą ilością czasu na wypoczynek, w tym sen, relaks, “nicnierobienie”
• zachodnia, przetworzona dieta bogata w cukier, oleje utwardzone, konserwanty, uboga w witaminy, polifenole, składniki przeciwzapalne
• nadmiar alkoholu
• zaburzenia mikroflory jelitowej, np. po infekcjach wirusowych, operacjach, w wyniku nieprawidłowej diety
• brak aktywności fizycznej, w tym długie godziny siedzenia
• niewłaściwa higiena snu, sen zbyt krótki, nie dający wypoczynku
• czynniki osobowości człowieka – nieprawidłowe mechanizmy radzenia sobie ze stresem, niewielka zdolność do rezyliencji, trudności w identyfikacji czy wyrażaniu emocji, w tym smutku czy złości
• czynniki genetyczne – depresja lub inne choroby czy uzależnienia w rodzinie
• choroby somatyczne, zwłaszcza przewlekłe, w tym niedoczynność tarczycy, niedobory witamin, niedokrwistość, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, hipercholesterolemia, także te związane z bólem jak zmiany reumatyczne czy choroby nowotworowe
• brak systemu oparcia bliskich osób.

Jakie kryteria muszą być spełnione, żeby rozpoznać depresję?

Minimum 2 z 3 wymienionych objawów:

1. Nastrój obniżony, smutny, większa skłonność do płaczliwości. W depresji nastrój może także być obojętny “nic mnie nie cieszy, nie czuje emocji jak kiedyś” lub drażliwy “wszystko mnie denerwuje”.
2. Utrata zainteresowań “nie cieszy mnie to co dawniej sprawiało mi radość” i odczuwania przyjemności.
3. Zwiększona męczliwość rozumiana jako brak energii do działania, niechęć do wykonywania codziennych czynności, nawet w kontekście dbania o siebie, o swoją higienę, o porządek ale także ograniczenie i duże zmęczenie po małym wysiłku.

Oraz objawy dodatkowe (w zależności od ich liczby rozpoznajemy epizod depresji łagodny, umiarkowany lub ciężki):

1. Pogorszenie koncentracji i/lub pamięci, przejawia się w trudnościach z czytaniem ze zrozumieniem, w trakcie oglądania filmu/serialu czy w pracy zawodowej lub nauce.
2. Niska samoocena i mała wiara w siebie “nie lubię siebie, nie poradzę sobie”.
3. Poczucie winy i małej wartości.
4. Pesymistyczne widzenie przyszłości “nic mnie dobrego nie czeka”, “na pewno wydarzy się coś złego”, “nic mi się nie uda”, zamartwianie przyszłością.
5. Myśli i czyny samobójcze, fantazjowanie o śmierci, poczucie rezygnacji, chęć biernego odchodzenia, pomysły czy plany jak odebrać sobie życie.
6. Zaburzenia snu, jeśli depresja przebiega ze znacznym nasileniem niepokoju – problemy z zaśnięciem, najczęściej przedwczesne poranne wybudzanie lub płytki sen niedający wypoczynku. W depresji atypowej, sezonowej, czy u osób młodych może być nadmierna senność, przesypianie większości doby.
7. Zmniejszony apetyt, chudnięcie lub zwiększony apetyt na węglowodany “zajadanie stresu”.
8. Obniżenie lub brak potrzeb seksualnych.
9. Różne dolegliwości somatyczne jak bóle ciała, mięśni, biegunki lub zaparcia, bóle głowy, nudności, uczucie sztywności karku, zawroty głowy, uczucie osłabienia czy omdlewania.

Charakterystyczne dla depresji jest gorsze samopoczucie w pierwszej połowie dnia i nieco lepsze wieczorami.

Kryterium czasowe: wymienione objawy utrzymują się przez 2 tygodnie.

Jeśli wymienione objawy (wszystkie lub kilka z nich) występują u Ciebie, nie czekaj, zgłoś się na wizytę do lekarza psychiatry. Mamy dobre wieści – dostępne jest bezpieczne, skuteczne i co najważniejsze nieobciążające leczenie! Zwykle poprawa samopoczucia ma miejsce już w ciągu miesiąca.

Zadbaj o siebie 🙂